110 lat grania ku chwale gminy Rzgów

W sobotę 27 maja Rzgowska Orkiestra Dęta obchodziła 110. urodziny. Zagrała podczas okolicznościowej mszy w kościele parafialnym, a następnie dała godzinny koncert na estradzie przed ratuszem. Były kilkakrotne owacje na stojąco i bisy.

Uroczystości miały charakter międzynarodowy, bo przyjechały delegacje z zaprzyjaźnionych regionów Włoch oraz Ukrainy. Na widowni zasiadły m.in.: Joanna Skrzydlewska i Jolanta Zięba-Gzik z Zarządu Województwa Łódzkiego, starosta powiatu łódzkiego wschodniego Andrzej Opala, burmistrz Rzgowa Mateusz Kamiński, przewodniczący Rady Miejskiej – Jan Michalak. Orkiestra otrzymała w prezencie od samorządu trąbkę Yamaha, instrument z wyższej półki, której możliwości zademonstrowano już podczas koncertu.

Orkiestra dęta w Rzgowie powstała dzięki staraniom Adolfa Schittelhelma i strażaków ochotników. Podczas I wojny światowej Niemcy zajmują Rzgów i kradną 16 z 24 instrumentów orkiestry. Stratę tę udaje się zrekompensować dopiero po kilku latach. Dzięki społecznikowi, przedsiębiorcy Józefowi Tylińskiemu udaje się odkupić instrumenty od 28. pułku Wojska Polskiego z Łodzi.

   W czasie okupacji hitlerowskiej, orkiestra dostaje zakaz prowadzenia działalności. Instrumenty przepadają po raz drugi. Wiele miesięcy po zakończeniu II wojny światowej nadchodzi czas odtworzenia orkiestry. Angażuje się w to proboszcz Kazimierz Olszewski i sami muzycy. Sporo instrumentów odkupują od żołnierzy radzieckich. Pierwszy występ udaje się przygotować podczas pasterki w 1947 r.

   W skład zespołu wchodzą: Tadeusz Górski, Stanisław Juśkiewicz, Antoni Salski i Kazimierz Sznajder. Niedługo dołączają młodzi m.in. Józef Bednarski, Kazimierz Błaszczyk, Mieczysław Czernik, Edward Kruczkowski, Henryk Makiewicz oraz utalentowani bracia z Giemzowa: Alek, Franciszek, Stefan (syn Franciszka) i Stefan (syn Wojciecha). Orkiestra występuje podczas uroczystości kościelnych.

   W latach 60. zespół przeżywa kryzys. Umiera mecenas muzyków ks. Edward Dąbrowski. Odchodzi kapelmistrz S. Juśkiewicz, ponieważ staje na czele Gminnej Rady Narodowej w Rzgowie. Ubywa artystów. Repertuar staje się skromniejszy. Władzy nie w smak bliski związek orkiestry z parafią. Doraźnym ratunkiem okazuje się nawiązanie kontaktów z siostrzaną orkiestrą tuszyńską. Uczestniczą w piknikach 1-majowych i uroczystościach zakładowych w Rudzie.

   W latach 70. i 80. Brakuje pieniędzy na utrzymanie zespołu. Mimo tych przeciwności jego skład zasilają m.in. Jarosław Czernik, Stanisław Jeziorski, Włodzimierz Kaczmarek, Henryk Makiewicz i Stanisław Przytulski. Nowym kapelmistrzem zostaje Władysław Siotor, jeden w wychowanków Stanisława Juśkiewicza. To właśnie jego zasługą jest podniesienie poziomu artystycznego. Orkiestra zajmuje pierwsze miejsce w województwie.

   We wrześniu 1998 r. kapelmistrzem zostaje Krzysztof Goss, posiadający ogromne doświadczenie i zdolności. Wprowadza nowe pozycje do repertuaru. Orkiestra jest jeszcze bardziej aktywna – bierze udział np. w koncercie kolęd, obchodach Dnia Dziecka, akcji Jurka Owsiaka. Nawiązane zostają kontakty z włoskim zespołem Corpo Musicale z Dosseny koło Bergamo, dzięki czemu rzgowianie uczestniczą w audiencji u papieża Jana Pawła II i wykonują przed nim polską pieśń religijną „Czarną Madonnę”. Kolejnym etapem zagranicznych kontaktów jest nawiązanie współpracy z Czerniowcami na Ukrainie.

   W ostatnich latach orkiestra , której prezesem jest Włodzimierz Kaczmarek, korzysta z mecenatu artystycznego ze strony rzgowskiego samorządu. Dziś największą bolączką jest niedostatek młodych następców. Najstarszy z muzyków 72-letni Aleksander Siotor ma już za sobą 55 lat grania. Obok niego na koncercie grała na tamburynie 11-letnia Madzia Wilkosz.

- Nie ma już w naszej gminie ludzi, którzy pamiętaliby czasy, gdy nie było Orkiestry Dętej w Rzgowie - powiedział podczas uroczystości burmistrz Mateusz Kamiński. - Ta grupa muzyczna jest dla mieszkańców Rzgowa i okolic częścią tradycji. Bez orkiestry nie wyobrażamy sobie uroczystości państwowych i kościelnych. Orkiestrę słyszymy będąc dziećmi i pamiętamy grane przez nią utwory przez całe życie. Ta grupa muzyczna bardzo silnie kojarzy się ze Rzgowem. Dziś trudno nam jest sobie wyobrazić czasy, w których w Rzgowie nie było orkiestry dętej. To jednak, że dzisiaj możemy właśnie w ten sposób o niej myśleć - jest efektem jej trwającej ponad wiek działalności. 110 lat Orkiestry Dętej w Rzgowie, które obchodzimy w tym roku, to czas wypełniony działalnością muzyków, związanych z naszą społecznością. Kultywowanie tradycji muzycznych, w tym zarażania pasją grania nowych członków orkiestry, w tak długim okresie zasługuje nie tylko na uznanie, ale i upamiętnienie. Książka „110 lat grania – Orkiestra Dęta w Rzgowie 1907-2017” napisana przez pana Ryszarda Poradowskiego jest opracowaniem dokumentującym działalność najstarszej grupy muzycznej w naszej gminie.
Cieszę się, że do rąk mieszkańców naszej gminy oraz innych osób chcących się zapoznać z historią Orkiestry Dętej w Rzgowie, trafia opowieść o ludziach ją tworzących przez ostatnie 110 lat. Wierzę, że zarówno opowieści o nich, jak i zdjęcia wybrane przez autora pozwolą unaocznić wkład tej grupy w rozwój kulturalny miasta i gminy Rzgów.

A oto lista odznaczonych członków orkiestry:

Brązowy Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa"
1. Katarzyna Kuna
2. Małgorzata Juśkiewicz
3.Tomasz Kałużiński
4. Kamil Świerczyński
5. Kazimierz Sójta
6. Agata Juśkiewicz
7. Mateusz Tomaszewski
8. Magdalena Ogłaza
9. Rafał Banaszkiewicz
10. Zbigniew Krawczyk
11.Tomasz Gosiński
12. Wioletta Wilkosz
13. Robert Wilkosz
14. Barbara Jagiełło

Odznaka honorowa
„Zasłużony dla Kultury Polskiej"

1. Jarosław Mirzejewski
2. Sebastian Sądkiewicz
3. Mirosław Pietrzko
4. Daniel Kolanowski
5. Marcin Piech
6. Tomasz Sochaczewski
7. Wiesław Krawczyk

Dwóm muzykom przyznano Krzyże Zasługi, które będą wręczone w późniejszym czasie wyznaczonym przez wojewodę
1. Aleksander Siotor
2. Stanisław Przytulski

Tekst i fot. Włodzimierz Kupisz